Прэзыдэнт Азэрбайджану Ільхам Аліеў у траўні 2025 году перарэзаў зялёную стужку падчас адкрыцьця Лачынскага міжнароднага аэрапорту. Гэта трэцяе лётнішча, адкрытае з 2021 году ў Нагорным Карабаху, адваяваным у этнічных армянаў.
Усе тры аэрапорты разьмешчаныя менш як за 100 км адзін ад аднаго і практычна не выкарыстоўваюцца, піша RFE/RL.
Аэрапорт Лачын, травень 2025 году
Практычна ўсё насельніцтва гэтых тэрыторыяў — а гэта больш за 100 тысячаў этнічных армянаў — уцякло ў выніку вайсковых апэрацыяў Баку.
У 2023 годзе Азэрбайджан канчаткова ўзяў пад кантроль тэрыторыю Нагорнага Карабаху, якую не кантраляваў больш за 30 гадоў.
Вернік моліцца ў пацярпелым ад вайны саборы Сьвятога Збаўцы ў Шушы ў кастрычніку 2020 году, перад масавым сыходам з Нагорнага Карабаху этнічнага армянскага насельніцтва
Гістарычна Нагорны Карабах быў населены пераважна этнічнымі армянамі, але пасьля распаду Савецкага Саюзу быў прызнаны часткай Азэрбайджану.
У выніку Першай нагорна-карабаскай вайны ў канцы 1980-х гадоў Азэрбайджан страціў кантроль над рэгіёнам, мясцовае азэрбайджанскае насельніцтва ўцякло.
Цяпер Баку заяўляе пра «вялікае вяртаньне» азэрбайджанцаў.
Новая мячэць у адваяваным Агдэрынскім раёне, сакавік 2025 году
На некалькіх нядаўніх фатаздымках новых аб’ектаў у Нагорным Карабаху і ягоных ваколіцах, апублікаваных адміністрацыяй Азэрбайджану, можна пабачыць невялікія групы людзей, якія сабраліся на цырымоніі адкрыцьця.
Аднак аэрафатаздымкі з гэтых месцаў уражваюць бязьлюднасьцю.
Нядаўна пабудаванае сяло ў Лачынскім раёне Азэрбайджану, травень 2025 году
Азэрбайджанскі эканаміст Тагрул Валіеў паведаміў RFE/RL, што, паводле сьцьвярджэньняў Баку, у рэгіёны вярнулася ад 30 да 40 тысячаў азэрбайджанцаў, аднак праз абмежаваньні на паездкі ў гэты раён «цяжка знайсьці дакладныя зьвесткі».
Нядаўна пабудаванае сяло ў Агдамскім раёне Азэрбайджану, сакавік 2025 году
Італьянец Матэа Чывільліні — адзін зь нешматлікіх заходніх журналістаў, якія наведалі гэтыя тэрыторыі, — зрабіў рэпартаж з Нагорнага Карабаху пасьля афіцыйнага візыту ў красавіку 2024 году.
Комплекс адпачынку «Лачын», адкрыты ў траўні 2025 году
Чывільліні апавёў Радыё Свабода, што ўдзельнікі прэс-туру прайшлі празь некалькі кантрольна-прапускных пунктаў, дзе ў журналістаў «старанна правяралі дакумэнты».
Паводле яго, на тэрыторыі Нагорнага Карабаху панавала «сюррэалістычная атмасфэра, крыху як у антыўтопіі», якая нагадвала вялізную будаўнічую пляцоўку: «Уразіла, як мала людзей, відаць, там жыве».
Сяло ў Агдамскім раёне падчас цырымоніі адкрыцьця ў траўні 2025 году
Чывільліні бачыў «толькі некалькі машынаў на дарозе», паводле ягоных словаў, там «існаваў відавочны дысананс паміж маштабам будаўніцтва і відавочнымі мясцовымі патрэбамі».
Комплекс чыгуначнага і аўтавакзала Агдаму ў часе адкрыцьця ў траўні 2025 году
Мясцовым азэрбайджанцам, якія ўцяклі падчас першай нагорна-карабаскай вайны, прапанавалі жытло за кошт дзяржавы пры ўмове пераезду на адваяваныя тэрыторыі на сталае жыхарства.
Аднак шмат хто ня стаў вяртацца, кажучы, што ў рэгіёне няма дзе працаваць.
Прэзыдэнт Ільхам Аліеў (зьлева на пярэднім пляне) глядзіць прадстаўленьне ў Шушы ў верасьні 2025 году
«Я і думаць ня буду пра вяртаньне, бо ў мяне праца тут, у Баку», — заявіў адзін з былых жыхароў Лачынскага раёну.
Іншыя перасяленцы кажуць, што іхныя вёскі сталі непазнавальнымі пасьля будаўнічай кампаніі ў стылі Дубаю.
Нядаўна адрэстаўраваная мячэць у Агдамскім раёне Азэрбайджану
Былая жыхарка сяла Ходжалы, якая ўцякла адтуль у 1990-х гадах, апавяла азэрбайджанскай службе Радыё Свабода, што ўлады ўзводзяць будынкі, якія «прыгожыя, але там няма нам як трымаць нават курыцу. Мы не ў Маскве жылі, мы жылі ў [вёсцы]».
Будаўніцтва «Аркі Перамогі» ў Ханкендзі, найбуйнейшым горадзе ў Нагорным Карабаху, раней вядомым як Сьцяпанакерт
Прагназуецца, што на крабаскую праграму аднаўленьня і перасяленьня вылучаць каля 19,5 мільярдаў даляраў.
Нядаўна пабудаваная шаша каля вадасховішча ў раёне Агдэра, сакавік 2025 году
Азэрбайджанскі эканаміст Тагрул Валіеў лічыць, што маштабнае будаўніцтва ёсьць спосабам «пераразьмеркаваньня рэсурсаў» з плыні нафтадаляраў, якая напаўняе дзяржаўны скарб Азэрбайджану. «Раней Баку [аднаўлялі], а цяпер — Карабах», — кажа ён.